PNP Transistörün Anahtarlama Elemanı Olarak Kullanılması

PNP Transistörlü Anahtarlama Devresi, transistörün anahtarlama elemanı olarak kullanılmasını anlatan önemli bir devredir. Bu devrede transistörün kesim ve doyum durumuna göre, devrede bulunan led diyot ışık verecektir.

Devre Şeması:

-şekil 1-

Devrenin Çalışma Prensibi:

Transistörler devrelerde yükselteç ve anahtarlama elemanı olarak kullanılırlar. Transistörler küçük akımlarla büyük güçleri kontrol edebilen devre elemanlarıdır ve elektronik devrelerin olmazsa olmazıdır.

Bir transistörün emiter akımı (IE), kollektör akımı (IC) ile beyz akımının (IB) toplamına eşittir.
IE= IB + IC ve IB= β . IB dir. Transistörlerin β değerleri transistör katologlarında verilmiştir.

Bu devre PNP transistörünün anahtarlama elemanı olarak kullanılmasının kavranması için kullanışlı bir devredir. Devrede bulunan BC307 transistörü PNP tipi bir transistördür ve transistörün iletime geçebilmesi için beyz ucuna gerekli polarma verilmelidir.

Devreye enerji verildiğinde, ilk anda butona basılmamıştır ve transistörün beyz ucuna herhangi bir sinyal gelmez ve transistör iletime geçmez. Dolayısıyla transistörün beyz-emiter ucundan herhangi bir akım geçişi olmaz ve led diyot yanmaz. Butona basıldığı zaman transistörün beyzi negatif polarma alır ve transistör iletime geçer. Böylece transistörün kollektör-emiter uçları arasından bir akım geçer ve led diyot ışık verir.

Devrede bulunan transistörün iletime geçmesi için beyz-kollektör gerilimi yaklaşık 0.7 volt değerinde olmalıdır. Bu değerler farklı transistörler için farklı değerleri alabilir. Transistör katologlarından bu bilgilere ulaşılabilir.

Devrede Kullanılan Malzemeler:

• 330 ohm, 4.7 k
• BC307 PNP transistörü
• Led diyot
• Buton
• 12 voltluk besleme gerilimi

BC307 Transistörü:

BC307 transistörü ,  PNP  tipi bir transistördür ve emiter , beyz , kollektör uçlarından oluşur.  Transistörün beyz-emiter eşik gerilimi 0.7 volttur yani bu transistörü iletime geçirebilmek için 0.7 volt değerinde bir gerilim uygulamamız gerekir. 

-şekil 2-

PNP Transistörlü Anahtarlama Devresinin Baskı Devre Görüntüsü İçin Tıklayınız>>

PNP Transistörlü Anahtarlama Devresinin Yerleşim Üst Görünüşü İçin Tıklayınız>>

PNP Transistörlü Anahtarlama Devresinin 3 Boyutlu Yerleşim Üst Görünüşü İçin  Tıklayınız>>

PNP Transistörlü Anahtarlama Devresinin İSİS Şeması Tıklayınız>>

Devamını oku

DERS 2:Devre Analizi Temel Kavramlar

Bir elektrik devresini analiz edebilmek elektrikle ilgili bazı temel kavramların bilinmesi gerekmektedir. Bu temel kavramlar, akım, gerilim, temel elektrik devresi , güç ,enerji vb. dir.

Bu derste DC devre analizi ile ilgili bazı temel kavramlardan bahsedilecektir. Ders video dersi sonunda aşağıdaki soruların cevabını bulabilirsiniz:

-Elektrik nedir?
-Devre nedir?
-Elektrik devresi nedir?
-Elektrik devresi elemanları nelerdir?
-Elektrik devre çeşitleri nelerdir?
-Elektrik akımı nedir?
-Yük ve akım ilişkisi nasıldır?
-Akımın yönü nasıldır?
-Doğru akım nedir? DC akım nasıl oluşur?
-Alternatif akım nedir? AC akım nasıl oluşur?
-Gerilim nedir?
-Akım ve gerilim ilişkisi nasıldır?
-Güç nedir?
-Enerji nedir?
-Güç ve enerji ilişkisi nasıldır?
-Pasif işaret kuralına göre akımın yönü nasıldır?
-Aktif devre elemanları nelerdir?
-Pasif devre elemanları nelerdir?
-İdeal bağımsız kaynaklar nelerdir?
-İdeal bağımsız kaynaklar nelerdir?

Devamını oku

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresi

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresi, transistörün anahtarlama elemanı olarak kullanılmasını anlatan önemli bir devredir. Bu devrede transistörün kesim ve doyum durumuna göre, devrede bulunan led diyot ışık verecektir.

Devre Şeması:

-şekil 1-

Devrenin Çalışma Prensibi:

Transistörler devrelerde yükselteç ve anahtarlama elemanı olarak kullanılırlar. Transistörler küçük akımlarla büyük güçleri kontrol edebilen devre elemanlarıdır ve elektronik devrelerin olmazsa olmazıdır.

Bir transistörün emiter akımı (IE), kollektör akımı (IC) ile beyz akımının (IB) toplamına eşittir.
IE= IB + IC ve IB= β . IB dir. Transistörlerin β değerleri transistör katologlarında verilmiştir.

Bu devre NPN transistörünün anahtarlama elemanı olarak kullanılmasının kavranması için kullanışlı bir devredir. Devrede bulunan BC237 transistörü NPN tipi bir transistördür ve transistörün iletime geçebilmesi için beyz ucuna gerekli polarma verilmelidir.

Devreye enerji verildiğinde, ilk anda butona basılmamıştır ve transistörün beyz ucuna herhangi bir sinyal gelmez ve transistör iletime geçmez. Dolayısıyla transistörün beyz-emiter ucundan herhangi bir akım geçişi olmaz ve led diyot yanmaz. Butona basıldığı zaman transistörün beyzi pozitif polarma alır ve transistör iletime geçer. Böylece transistörün kollektör-emiter uçları arasından bir akım geçer ve led diyot ışık verir.

Devrede bulunan transistörün iletime geçmesi için beyz-kollektör gerilimi yaklaşık 0.7 volt değerinde olmalıdır. Bu değerler farklı transistörler için farklı değerleri alabilir. Transistör katologlarından bu bilgilere ulaşılabilir.


Devrede Kullanılan Malzemeler:

• 330 ohm, 4.7 k
• BC237 NPN transistörü
• Led diyot
• Buton
• 12 voltluk besleme gerilimi

BC237 Transistörü:

BC237 bir NPN transistördür ve emiter , beyz , kollektör uçlarından oluşur.  Transistörün beyz-emiter eşik gerilimi 0.7 volttur yani bu transistörü iletime geçirebilmek için 0.7 volt değerinde bir gerilim uygulamamız gerekir. 

Aşağıdaki şekilde bir BC237 NPN transistörünün dış görünüşü ve sembolü gösterilmektedir.

-şekil 2-

Ölçüm Tablosu:

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresinin Baskı Devre Görüntüsü İçin Tıklayınız>>https://goo.gl/hL0vCo

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresinin Baskı Devre Görüntüsü-2 İçin Tıklayınız>>https://goo.gl/SGYsjb

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresinin Yerleşim Üst Görünüşü-1 İçin Tıklayınız>>https://goo.gl/cyoz8D

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresinin Yerleşim Üst Görünüşü-2 İçin Tıklayınız>>https://goo.gl/jA87U9

NPN Transistörlü Anahtarlama Devresinin İSİS Şeması Tıklayınız>>https://goo.gl/kmAA2B

Devamını oku

OHM Kanunu Seri Direnç Devreleri

OHM Kanunu, akım, gerilim ve direnç kavramlarının birbirleri arasındaki ilişkiyi tanımlayan kanundur.

Seri direnç devreleri birden fazla direncin art arda bağlanmasıyla oluşan devrelerdir.  Aşağıdaki devrede 3 ohm, 5 ohm ve 7 ohm' dan oluşan 3 adet direnç birbirine seri olarak bağlanmıştır.

Yukarıdaki direnç devresinde A-B noktaları arasındaki eşdeğer direnç;

RAB=R1+R2+R3  olarak hesaplanır.

Dolayısıyla, toplam direnç=3+5+7=15 ohm'a eşit olduğunu söyleyebiliriz. 

Aşağıdaki derste seri direnç devrelerinde akım, gerilim, eşdeğer direnç hesaplamalarının nasıl olacağı anlatılmıştır. 

Devamını oku

DERS 3:OHM Kanunu(Akım,Gerilim,Direnç Bağıntısı)

OHM Kanunu nedir?

Bir elektrik devresinde, iki nokta arasındaki akım, devre direnciyle ters, iki nokta arasındaki potansiyel farkla doğru orantılıdır. İşte bu bağıntıyı gerçekleştiren kanuna OHM Kanunu denir.

Yukarıdaki devrede R direncinden I akımı akmaktadır. Dolayısıyla devre üzerinde bir potansiyel fark oluşmuştur. Bu potansiyel fark V gerilimi olarak adlandırılır. 

OHM Kanunu V=IxR genel formülüyle hesaplanır. Bu formülüne VIR üçgeni de diyilebilir ve aşağıdaki gibi gösterilir:

Aşağıdaki video derste OHM Kanunu genel hatlarıyla anlatılmıştır ve akım, gerilim ve direnç arasındaki bağıntı açıklanmıştır. 

                                                               

Bu derste aşağıdaki sorulara cevap bulabilirsiniz:

OHM Kanunu nedir?

OHM Kanunu formülü nedir?

Akım,gerilim,direnç arasındaki bağıntı nasıldır?

Ampermetre nedir? Ampermetre devreye nasıl bağlanır?

Voltmetre nedir? Voltmetre devreye nasıl bağlanır?

Akım birimi nedir ve akım nasıl ölçülür?

Gerilim birimi nedir ve gerilim nasıl ölçülür?

Direnç birimi nedir ve direnç nasıl ölçülür?

Devamını oku

DERS 1:Devre Analizine giriş

Devre analizi, bir elektrik devresinde, istenilen noktalardaki gerilimleri ve kollardan geçen akımları bulmak için kullanılan bir yöntemdir.

Devre analizi, elektrik devrelerini birçok yönde analiz etmek için önemli bir derstir.  Devre analizi dersi başka isimlerle de adlandırılır. Bu isimler şöyledir:

-Devre teorisi

-Elektrik devreleri ve sistemleri

-Temel elektrik devreleri

-Devre teorisi

-Devreler kuramı

-Elektrik devreleri


Aşağıdaki devrede birçok düğüm ve dallardan geçen akımlar bulunmaktadır. Devredeki gerilimleri ve akımları devre analiz teknikleriyle ve bazı teoremlerle bulmamız mümkündür. 

Devre analizi dersi aslında iki kısıma ayrılır. Bunlar;

DC Devre analizi (Devre analizi I)

AC Devre analizi (Devre analizi II)

Aşağıdaki video ders sonrasında aşağıdaki soruların cevaplarını bulabilirsiniz:

-Devre analizi nedir?

-DC devre analizi nasıl yapılır?

-DC devre analizi nedir?

-AC devre analizi nedir?

-DC devre analizi ders içerikleri nelerdir?

Devamını oku

CCS C 7 Segment Display 0-9 Sayıcı Uygulaması

CCS C ile 0-9 sayıcı yapmak için ya Pic Mikrodenetleyici entegreleri ya da bazı sürücü entegreleri kullanılabilir. Pic entegreleri kullanarak yapılan sayıcılarda derleyicide programı yazdıktan sonra mikrodenetleyiciye yazılan kodun hex. uzantılı dosyası mikrodenetleyici entegresine yüklenir ve devre çalıştırılır.

Bu derste mikrodenetleyici entegresi kullanılarak sayıcı tasarımı yapılacaktır. 

0-9 sayıcı devresinde 1 adet pic entegresi, 1 adet de 7 segment display kullanılmıştır. Aşağıda Pic16F877A entegresi kullanılarak yapılan devrenin İSİS şeması yer almaktadır.

-şekil 1-

Devre Proteus da kurulduktan sonra Pic C derleyicisinde CCS kodları yazılır ve yazılan kodun hex. uzantılı dosyası 16F877A entegresine yüklenir ve simülasyon başlatılır. 

0-9 Sayıcı devresinin CCS kodları şu şekildedir;

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

#include <16f877.h>

// derleyici kütüphanesinden denetleyicimizin özelliklerini getiriyoruz

#fuses XT, NOWDT, NOPROTECT, NOBROWNOUT, NOLVP, NOPUT, NOWRT, NODEBUG, NOCPD

// Seçtiğimiz denetleyicinin bazı kullanmadığımız pin özelliklerini ayarlıyoruz.

#use delay(clock=4M) 

// osilatör hızı 4 Mhz olarak ayarlıyoruz

void main()

{

   set_tris_c(0x00);                                                    //C portunun tüm bitleri çıkış olarak ayarlandı.

   char dizi[]={63,6,91,79,102,109,125,7,127,111}; //10 elemanlı bir dizi oluşturuldu.

   output_c(0);                                                           //C portunun tüm çıkışları sıfır yapıldı.

   while(1)                        //sonsuz bir dizi oluşturuldu. 

   {

    for(int i=0;i<10;++i)   //0'dan 10'a kadar 1'er artan sayıyla for döngüsü oluşturuldu.

    {

      output_c(dizi[i]);      //for döngüsüne göre dizinin elemanları sırayla C portuna aktarıldı.                              

      delay_ms(100);        //100 mili saniye gecikme verildi.

    }

    

   }

   

} 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Aşağıdaki videoda CCS C dili ile yazılan 0-9 Sayıcı devresinin kod satırlarının açıklaması yapılmıştır ve 0-9 sayıcı devresindeki önemli kısımlar analiz edilmiştir. 

Devamını oku

7 Segment Displayler Yapısı ve Çalışması

7 Segment Display Nedir ve Ne İşe Yarar?

7 segment displayler 0'dan 9'a kadar rakamları ve bazı özel karakterleri istenilen şekilde gösterebilen ekranlardır. Bu displaylerde 0,1,2,4,5,6,7,8,9 rakamlarını ve bazı özel karakterleri görebilmemiz mümkündür.

Aşağıdaki şekilde değişik tiplerdeki 7 segment displayler görülmektedir.

-şekil 1-

7 Segment Displaylerin Yapısı
7 segment displaylerin her bir hanesi içerisinde 7 adet led bulunmaktadır. Bu ledlerin katotları ortaksa bu displayler "ortak katot display" olarak isimlendirilir. Eğer, ledlerin anotları ortaksa bu ledlere "ortak anot display" adı verilir.  Aşağıdaki şekilde ortak anot ve ortak katot displaylerin iç yapısı görülmektedir.

7 segment displaylerin her bir ledine bir isim verilmektedir. Dolayısıyla bu ledlere sırasıyla a,b,c,d,e,f,g, dp isimleri verilmiştir.

-şekil 2-

7 Segment Displayler Nasıl Sürülür?

7 segment displayleri sürmek için mikrodenetleyici entegreleri kullanılır. Bu entegrelerle istediğimiz hanedeki displayleri sürebiliriz. Bazen daha fazla display sürmek isteyebiliriz. Bunun için ise 7447 ya da benzer entegreleri kullanabiliriz.

Aşağıdaki resimde 7 segment displayin Pic 16F84A entegresiyle olan bağlantısı yer almaktadır. 

-şekil 3-

Yukarıdaki şekilde 16f84A entegresiyle 7 segment displaylerin çalışması sağlanmıştır. 4511 entegrelerinin kullanılmasının sebebi daha az entegre pini kullanarak daha fazla displayi sürmeği sağlamaktır.


7 Segment Displayde İstenilen Rakam ya da Karakter  Nasıl Gösterilir?

7 segment displayler adından da anlaşılacağı üzere 7 adet segmentten yani ledden ve 1 adet nokta ledden oluşur. Yani toplamda 8 adet ledden oluşur. Dolayısıyla displayde istenilen ledi yakmamız için displaye lojik 1 ya da lojik 0 seviyesinde bilgi göndermemiz gerekir.

Aşağıdaki şekilde ortak katot display geçiş tablosu yer almaktadır. 

-şekil 4-

Şekil 4'deki tabloyu inceleyecek olursak;

• Displayde 3 sayısını görebilmemiz için displaye binary olarak "1111011" bilgisini göndermemiz gerekecektir. 
• Displayde 8 sayısını görebilmemiz için displaye binary olarak "1111111" sayısını   göndermemiz gerekecektir. 
• Displayde 5 sayısını görebilmemiz için displaye binary olarak "1011011" sayısını   göndermemiz gerekecektir.

Aşağıdaki videoda 7 segment displayin yapısı ve çalışması anlatılmıştır. 

Devamını oku

Ares Paket Ekleme (Kılıf Oluşturma)

Ares programında otomatik çizim yapmak için bütün devre elemanlarının paket görüntülerinin olması gerekmektedir.  Eğer devre elemanlarının kılıf görüntüleri olmaz ise areste otomatik çizim yapabilmemiz mümkün değildir.

İsiste bir devre elemanının paket görüntüsü varsa aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi bacak tanımlamaları yer alır. 

-şekil 1-

İsiste herhangi bir devre elemanının paket görüntüsü yoksa aşağıdaki resimde görüldüğü gibi "no  pcb package" yazısı yer alır. 

-Şekil 2-

Şekil 2'de görüldüğü gibi herhangi bir devre elemanın kılıfı ya da paket görüntüsü isiste yoksa PCB Preview (PCB Görüntüsü) ekranında "No PCB Package" yazısı yer alır.

"İsisteki bir eleman için nasıl paket oluşturulur?"  sorusuna gelecek olursak,  paket görüntüsü olmayan eleman için , o elemana benzer kılıfta başka bir devre elemanının paket görüntüsü entegre edilir. Böylece,  paket görüntüsü ya da kılıfı olmayan devre elemanının da kılıfı oluşturulmuş olunur. 

Aşağıdaki video da elektronik bir devre elemanının paket görüntüsünün nasıl oluşturulduğu anlatılmaktadır. 

Devamını oku

CCS C Buton İle Led Kontrol

Pic programlama dünyasında programlama bilgimize göre pek çok kontrol yapmamız mümkündür. CCS C programlama dili kullanarak buton ile led kontrolün nasıl yapıldığına gelecek olursak, öncelikle "buton ile led kontrol"  olayını kavramamız gerekir.

Bu derste iki adet buton kullanılarak bir ledin yanıp sönmesi gerçekleşecektir.

CCS C derleyicisinde yazılan programın istediğimiz olayı gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceğini iki şekilde deneyebiliriz:

• Yazılan kodları Proteus-İsis simülasyon programında kurduğumuz devredeki entegreye yükleyebiliriz.
• Ya da sanal olmayan bir ortamda elektronik devreyi kurup devredeki entegreye hex. kodunu yükleriz ve devreyi çalıştırırız.

Şimde Proteus-İsis programında elektronik devreyi kurup yazdığımız kodun hexini alarak devredeki entegreye yükleyelim ve devrenin çalışmasını görelim. 

Devreyi proteusta kurup çalıştırmak için aşağıdaki adımlar izlenir:

1)Devre Proteus simülasyon programında kurulur.

şekil 1

Yukarıdaki devrede Pic16f877A entegresinin osilatör bağlantıları yapıldıktan sonra 

PortB nin 0. pinine BUTON1

PortB nin 1. pinine BUTON1

isimli butonlar ve PortB nin 7. pinine LED isimli led diyot bağlanmıştır. 

Devrede kullanılan malzemeler şunlardır;

• 4 MH Crystal Osilatör:
• 2 adet 22 pF kondansatör
• 1 adet 16f877A entegresi
• 1 adet led diyot
• 4 adet 330 ohm direnç 
• 3 adet 4.7k 
• 3 adet buton

2)Devreyi kurduktan sonra CCS C derleyicisinde gerekli kodlar yazılır.

1 ledi 2 adet butonla yakıp söndürmek için gerekli olan CCS C kodları şunlardır;

şekil 2

Yukarıdaki kod satırlarına bakacak olursak;

• 8. satırda pib_b0'a BUTON1 isminde bir etiket tanımlanmıştır. 
• 9. satırda pin_b1'e BUTON2 isminde bir etiket tanımlanmıştır. 
• 10. satırda pin_b7'ye LED     isminde bir etiket tanınlanmıştır. 

3)Derleyicide yazılan kodlar derlenir ve derleme başarılı olursa yazılan kodun hex uzantılı dosyası mikrodenetleyici entegresine yüklenir ve devre çalıştırılır. 

Aşağıdaki videoda mikrodenetleyici entegresiyle bir ledin belirli aralıklarla yanıp söndürülmesinin nasıl yapılacağı anlatılatılmıştır. 

Devamını oku

Lojik Kapılar (Logic Gates)

Lojik kapılar, sayısal devrelerin tasarımında kullanılan temel devre elemanlarıdır.  Lojik kapılarda bir çıkış vardır. Giriş sayısı ise birden fazla olabilir. Çıkış değeri giriş değerlerine bağlı olarak lojik 1 ya da lojik 0 olabilir. Lojik kapılarda giriş ve çıkış değerlerini gösteren tablolara ise doğruluk tabloları denir.

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne yandaki linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/

Dijital elektronikte kullanılan temel lojik kapılar şunlardır;

• Tampon Kapısı  (Buffer Gate)
• Değil  Kapısı     (Not Gate)
• Ve    Kapısı        (And Gate)
• Ve Değil Kapısı (Nand Gate)
• Veya Kapısı       (Or Gate)
• Veya Değil Kapısı  (Nor Gate)
• Özel Veya Kapısı  (Exor Gate)
• Özel Veya Değil Kapısı (Exnor Gate)

Şimdi yukarıda sıralanan lojik kapıların sembollerini, doğruluk tablolarını ve elektriksel eşdeğer devrelerini inceleyelim.

1)Tampon Kapısı (Buffer Gate)

Tampon kapısı bir giriş ve bir çıkıştan oluşmaktadır. Tampon kapısında giriş değeri ne ise çıkış değeri de aynı değer olur. Yani giriş 1 ise çıkış da 1 dir. Giriş 0 ise çıkış değeri de 0 olmaktadır.

şekil 1

2)Değil Kapısı (Not Gate)

Değil kapısında bir giriş ve bir çıkış bulunmaktadır. Bu kapının çıkış değeri , giriş değerinin tam tersi olur.

şekil 2

3)Ve Kapısı (And Gate)

Ve kapısı çarpma kapısıdır. Girişine gelen bilgileri çarparak çıkışa aktarır.

Şekil 1'de ve kapısına ait devre sembolü, elektrik eşdeğer devresi ve doğruluk tablosu görülmektedir. Doğruluk tablosuna bakıldığında A ve B girişlerinden herhangi biri sıfır olduğunda çıkış değeri 0 olur. Her iki giriş 1 olduğunda ise çıkış 1 olur. 

şekil 3

4)Ve Değil Kapısı (Nand Gate) 

Ve değil kapısı ve kapısının tam tersidir. Girişlerden herhangi birisi 0 olduğunda çıkış 1 olur. Diğer durumlarda ise çıkış 0 olur. 

şekil 4

5)Veya Kapısı (Or Gate)

Veya kapısı toplama mantığıyla çalışan bir kapıdır. Girişlerden herhangi biri 1 olduğunda çıkış 1 olur. Her iki giriş 0 olduğunda ise çıkış 0 olur. 

şekil 5

6)Veya Değil Kapısı (Nor Gate)

Veya değil kapısı veya kapısının tam tersi mantığıyla çalışır . Girişlerden herhangi biri 1 olursa çıkış 0 olur. Diğer durumlarda ise çıkış  0 olur. 

şekil 6

7)Özel Veya Kapısı (Ex-Or Gate)

Özel veya kapısında girişler aynı olduğunda çıkış 0'dır. Giriş değerleri farklı olduğunda ise çıkış 1 olur. 

şekil 7

8)Özel Veya Değil Kapısı (Ex-Nor Gate)

Özel veya değil kapısı, özel veya kapısının tam tersi mantıkla çalışır. Yani giriş değerleri farklı olduğunda çıkış değeri 0 olur. Giriş değerleri aynı olduğunda ise çıkış değeri 1 olur. 

şekil 8

Aşağıdaki video da sayısal elektronikte kullanılan lojik kapılar ile ilgili genel bilgiler yer almaktadır. 

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne yandaki linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/

Devamını oku

Sayı Sistemleri Dönüşümleri Örnek Alıştırmalar

Dijital elektronikte kullanılan temel sayı sistemleri şunlardır:

• Binary (İkilik)  Sayı Sistemi
• Decimal (Onluk)  Sayı Sistemi
• Oktal (Sekizlik)  Sayı Sistemi
• Hexedecimal (Onaltılık)  Sayı Sistemi

Sayı sistemleri dönüşümlerini kavramak için pek çok örnek çözülmesi gerekmektedir. Aşağıdaki videoda sayı sistemleri dönüşümleri ile ilgili örnek alıştırmalar yer almaktadır.

Devamını oku

CCS C ile Led Yakıp Söndürme

CCS C  Programlama kullanarak istenilen uygulamaların yapılması için bazı temel bilgilerin kavranılması gerekmektedir. Bunlar değişkenler, döngüler, operatörler gibi programlamada kullanılacak temel bilgilerdir.

CCS C derleyicilerini kullanarak elektronik bir uygulama yapabilmemiz için yazılım bilgisinin yanı sıra belirli düzeyde elektronik bilgimizin olması gerekmektedir.

Şimdi Pic 16F877A entegresini kullanarak belirli aralıklarla bir ledi yakıp söndürelim.

Devreyi proteusta kurup çalıştımak için aşağıdaki adımlar izlenir;

1)Öncelikle devreyi proteus programında kuralım.

-şekil 1-

Yukarıdaki devreye bakacak olursak bir ledi belirli aralıklarla yakıp söndürmek için gerekli olan elektronik devreyi kurulumu tamamlamış olduk. 

Devrede kullanılan malzemeler şunlardır;

• 4 MH Crystal Osilatör:
• 2 adet 22 pF kondansatör
• 1 adet 16f877A entegresi
• 1 adet led diyot
• 2 adet 330 ohm direnç 
• 1 adet 1k
• 1 adet buton

2)Devreyi kurduktan sonra CCS C derleyicisinde gerekli kodlar yazılır.

1 ledi yakıp söndürmek için gerekli olan CCS C kodları şunlardır;

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

#include <16f877.h>// derleyici kütüphanesinden denetleyicimizin özelliklerini getiriyoruz.

#fuses XT, NOWDT, NOPROTECT, NOBROWNOUT, NOLVP, NOPUT, NOWRT, NODEBUG, 

NOCPD// Seçtiğimiz denetleyicinin bazı kullanmadığımız pin özelliklerini ayarlıyoruz.

#use delay(clock=4M) // osilatör hızı 4 Mhz olarak ayarlıyoruz

void Main() // Ana program başlangıcı

set_tris_b(0x01); // B portunun 0. pinini giriş, diğerlerini çıkış yapıyoruz

while()   //sonsuz döngü başlatılır

{

output_b(1); //B portunun 1. biti 1 yapılır. 

delay_ms(500);      //yarım saniye gecikme verilir. 

 output_b(0); //B portunun 1. biti 0 yapılır.

delay_ms(500);

}

}   //ana program sonrlandırılır. 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıdaki CCS kodlarında kod açıklamaları yanlarında verilmiştir. 

Programda // karakteri açıklama satırının başlangıcını gösterir.  Bu karakterden sonra yazılan satırları derleyici dikkate almaz ve bu satırları denetleyici işlemez. Yani bu satırlar kullanıcıya bilgi vermek içindir. 

3)Derleyicide yazılan kodlar derlenir ve derleme başarılı olursa yazılan kodun hex uzantılı dosyası mikrodenetleyici entegresine yüklenir ve devre çalıştırılır. 

Aşağıdaki videoda mikrodenetleyici entegresiyle bir ledin belirli aralıklarla yanıp söndürülmesinin nasıl yapılacağı anlatılacaktır. 

                                                                                                                                                                                     

Devamını oku

İkilik Sayılarda Toplama, Çıkarma İşlemleri

Binary Sayılarda Toplama İşlemi

Binary sayılarda toplama işlemi yapılırken normal toplama kuralına benzer bir yol izlenir.  İkilik sistemde toplama işlemi yapılırken şu kuralın bilinmesi gerekir:

                                           

-şekil 1-

Aşağıdaki şekilde bir toplama örneği  verilmiştir.

-şekil 2-

Şekil 2 ye bakacak olursak;

• 1. basamakta 1+1 sonucunda toplam  sıfırdır ve elde 1 sayısı ikinci basamağa kaymıştır. 
• 2. basamakta 1+1+0 sonucunda toplam sıfırdır ve elde 1 sayısı 3. basamağa kaydırılır.
• 3. basamakta 1+0+0 sonucunda toplam birdir ve elde sayısı olmadığı için işlem bitirilir 
• Sonuç olarak 100 sayısı elde edilir. 

Binary Sayılarda Çıkarma İşlemi

Binary sayılarda çıkarma işlemi yapılırken aşağıdaki kuralın bilinmesi gerekir.

-şekil 3-

Binary sayılarda çıkarma işlemi yapılırken tümleme yöntemi kullanılır. Aşağıdaki çıkarma işlemini tümleme yöntemiyle yapalım.

Yukarıdaki soruyu çözerken aşağıdaki adımlar uygulanır:

adım 1:çıkan sayının 1'e tümleyeni alınır.

adım 2:birinci sayı ile tümlemesi alınan sayı toplanır.

adım 3:toplama sonucunda elde oluşmuşsa sonuç pozitiftir ve gerçek sonuç eldenin, toplam sonucun en sağdaki basamağa eklenmesiyle bulunur.

İşlem sonucunda sonucun 00110 olduğu görülür.

Binary sayılarda toplama ve çıkarma yaparken çok basit bir yol vardır. Örneğin binary sayılarda toplama yaparken toplama işlemine alınan sayılar decimal sayılara çevrilir ve decimal sonuç bulunur. Toplama işlemi sonucunda elde edilen decimal sayı binary sayıya çevrilir. Çıkarma işlemi için de aynı yol izlenir.

-şekil 4-

Şekil 4'deki örnekte;

• 101 sayısının decimal karşılığı 5 sayısıdır.
• 010 sayısının decimal karşılığı 2 sayısıdır. 
• Toplama sonucunda elde edilen 111 sayısının decimal karşılığı 5+2=7 sayısı olarak bulunur
• 7 sayısı binary sayıya dönüştürüldüğünde sonucun 111 olduğu görülür. 

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne yandaki linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/

Aşağıdaki videoda binary sayılarda toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri anlatılıp örnek sorular çözülmüştür.

                                            

Devamını oku

Paralel Bağlı Devrelerde Lamba Parlaklığı

Paralel bağlı devrelerde seri devrelerde olduğu gibi lambaların parlaklıkları, lambaların güçleriyle doğru orantılıdır. Güç formülünü hatırlayacak olursak;

• P=IxV
• P=I*I*R     formülleriyle güç hesaplaması yapılır. 

-şekil 1-

Şekil 1'deki elektrik devresine  bakacak olursak  L1, L2 ve L3 isminde üç adet lamba seri olarak bağlanmıştır. 

• Lambaların iç dirençleri sırasıyla r1, r2 ve r3 dür.
• Lambalar üzerinden sırasıyla I1,I2 ve I3 akımları geçer. 
• Devre paralel bir lamba devresi olduğundan lambalar üzerindeki gerilimler kaynak gerilimine eşittir. 

Tüm bunlardan yola çıkarak lambaların parlaklıkları , lambalar üzerinden geçen akımlarla doğru orantılıdır. Yani, hangi lamba üzerinden diğerine göre fazla akım geçerse o lamba daha parlak yanar. 

Aşağıdaki videoda, lamba paralel devrelerde lamba parlaklıklarının nasıl değiştiği anlatılmaktadır ve bununla ilgili örnek sorular yer almaktadır. 

Devamını oku

Seri Bağlı Devrelerde Lamba Parlaklığı

Seri bağlı devrelerde lamba parlaklıkları devredeki lambaların güçlerine bağlıdır. Yani herhangi bir lambanın parlaklığı o lambanın gücüyle doğru orantılıdır.

Güç formülü  P=IxV'dir. Yani lambaın gücü lamba üzerinden geçen akım ve lamba üzerinde oluşan potansiyel farkın çarpımına eşittir.   

-şekil 1-

Şekil 1'de üç adet lamba birbirine seri olarak bağlanmıştır. Lambaların iç dirençleri sırasıyla;

• r1
• r2
• r3' dür. 

Lambalar seri bağlı olduğu için üzerlerinden geçen akımlar birbirine eşittir. Yani I akımı bütün lambalar üzerinden eşit bir şekilde geçer.  

Lambalar üzerine düşen gerilimlere V1,V2, V3 dersek;

• V1=Ixr1
• V2=Ixr2
• V3=Ixr3 olur. 

Dolayısıyla lambaların parlaklıkları sırasıyla;

• P1=IxV1
• P2=IXV2
• P3=IXV3  olur. 

Sonuç olarak seri bağlı lambalarda lambaların iç dirençleri birbirine eşitse lamba parlaklıkları aynı olur. Fakat lambaların iç dirençleri farklıysa iç direnci büyük olan lambanın parlaklığı daha fazladır. Çünkü iç direnci büyük olan lambanın gerilimi daha fazladır. Dolayısıyla gücü de fazla olur. Böylece daha parlak yanar.

Aşağıdaki videoda seri bağlı devrede lamba parlaklığı anlatılmaktadır ve  örnek sorular yer almaktadır.  

Devamını oku

Ares Otomatik Çizim (Autorouter)

"Areste otomatik çizim nasıl yapılır?" sorusu areste baskı devre çizimi yapanlar için çok önemli bir konudur. Ares çizim alanındaki elemanlar arasında çizim yolu elle ya da otomatik olarak yapılır. Elle çizim oldukça zahmetli bir durumdur. Dolayısıyla otomatik çizim daha çok tercih edilmektedir.

Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi autorouter ile çizim yapmak için tools menüsünde yer alan autorouter seçeneğine tıklanır.

-şekil 1-

Aşağıdaki video da areste otomatik olarak baskı devre çiziminin nasıl yapıldığı  anlatılmaktadır.

Devamını oku

Ares Otomatik Yerleştirme (Autoplacer)

"Ares baskı devre çizim programında comonents bölümündeki elemanları sahneye nasıl ekleriz?"

Yukarıdaki sorunun iki cevabı vardır. Bunlar;

• Birincisi teker teker sürükle bırak yöntemiyle ekleriz
• İkincisi otomatik olarak yerleştiririz. 

Tabi ki hemen hemen hepimiz ikinci seçeneği seçeriz. Yani aresteki elemanları, otomatik olarak sahneye yerleştirmek daha mantıklı bir seçenektir. Bunun için tools kısmında yer alan "Autoplacer" seçeneğine tıklamamız yeterli olacaktır.

Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi ares baskı devre çizim programında devre elemanlarını sahneye toplu bir şekilde yerleştirmek için tools menüsünde yer alan autoplacer seçeneğine tıklanır.

-şekil 1-

Aşağıdaki videoda aresteki elemanların sahneye otomatik olarak nasıl yerleştirileceği anlatılmaktadır. 

Devamını oku