Kod çözücü devreler kodlayıcı devrelerin tersi işlem yapar. Bilgisayarların ana kartlarında, diğer mikroişlemci tabanlı sistemlerde adresleme amacıyla ve 7 ledli gösterge gibi çeşitli çıkış elemanlarını istenilen biçimde kontrol etmek için kod çözücüler kullanılır.
2 Giriş 4 Çıkış Kod Çözücü
Aşağıdaki şekilde blok diyagramını gördüğümüz 2 giriş 4 çıkış kod çözücüde A ve B olmak üzere iki adet girişe vardır. Bu girişler 2‟lik sayı sistemine ait girişlerdir.
 |
| 2 giriş 4 çıkış kod çözücü blok diyagramı |
Aşağıdaki şekilde 2 giriş 4 çıkış kod çözücü devresi ve doğruluj tablosu görülmektedir. Doğruluk tablosuna bakıldığında girişler A ve B , çıkışlar ise Q0 – Q4 numaralı pinleridir. Giriş değerlerine göre çıkışlardan sadece 1 tanesi aktif olmaktadır.
 |
| 2 giriş 4 çıkış decoder devresi ve doğruluk tablosu |
BCD Girişli 7 Segment Display Çıkışlı Kod Çözücü Devresi
BCD den 7 parçalı ekranda kod çözücü için genel olarak 7447 ortak anotlu ya da 7448 ortak katotlu entegreler kullanılır. 7447 entegresi BCD giriş kodlarını çözerek 7 parçalı ekranda gösteren bir entegredir.
BCD giriş 7 Segment çıkışlı kod çözücü devreyi iyi analiz etmek için 7 segment display in yapısının bilinmesi gereklidir. 7 segment display ler ortak anot ve ortak katot olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ortak katot display de 7 segment displayde sayıları görebilmek için ilgili ledlere 1 bilgisinin gönderilmesi gerekmektedir. Ortak anot display de ise 7 segment displayde sayıları görebilmek için ilgili ledlere 0 bilgisinin gönderilmesi gerekmektedir. Aşağıdaki şekilde ortak anot ve ortak katot display lerin yapısı görülmektedir.
 |
| Ortak Katot ve Ortak Anot Display lerin Genel Yapısı |
Aşağıdaki devrede BCD girişli 7 segment çıkışlı kod çözücü devresinin blok şeması görülmektedir.
 |
| BCD girişli 7 segment çıkışlı kod çözücü devresi blok şeması |
Blok şemaya dikkat edildiğinde decoder entegresinin 4 adet girişine göre çıkışındaki 8 adet pinler aktif ya da pasif olacaktır. Decoder entegresinin çıkış pinleri direk olarak 7 segment displaye bağlanmıştır.
BCD giriş 7 segment çıkış devreye ait doğruluk tablosu aşağıda yer almaktadır. Doğruluk tablosu ortak katot display e göre düzenlemiştir. Dolayısıyla 7 segment display e ait ledleri aktif hale getirmek için ilgili ledlere lojik 1 bilgisinin gönderilmesi gerekmektedir.
 |
| BCD girişli 7 segment çıkışlı kod çözücü devresi doğruluk tablosu |
Doğruluk tablosuna dikkat edilecek olunursak, 7 segment display de 0 rakamını görmemiz için A-B-C-D girişlerinden hiçbiri aktif olmaz ve böylece g pini dışında bütün çıkış pinleri lojik 1 olur. 1 rakamı için sadece D pini aktif edilir ve çıkış pinlerinden sadece b ve c pinleri aktif olur. Bu mantık diğer rakamlar için de geçerlidir.
Aşağıdaki şekilde 7447 entegresi kullanılarak tasarlanan BCD girişli 7 segment çıkışlı kod çözücü (decoder) devresi görülmektedir.
 |
| BCD girişli 7 segment Çıkışlı Kod Çözücü Devresi |
Örneğin;
Çıkışta 9 rakamını görmek istiyorsak BCD girişleri 1001 olmalıdır.
Çıkışta 5 rakamını görmek istiyorsak BCD girişleri 0101 olmalıdır.
Bu değerlerin hepsi doğruluk tablosunda gösterilmiştir.
Kaynaklar:
https://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/7-segment-display-nedir/18475#ad-image-0
https://www.netes.com.tr/netes/dosyalar/dosya/31DC11A8EFCF9FD86D3144EE4B425120.pdf
https://www.quora.com/How-can-we-connect-7-segment-display-with-IC-7447
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Bile%C5%9Fik%20Mant%C4%B1k%20Devreleri.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder