MESLEKİ GELİŞİM DERS 4: Meslek hastalığı Nedir ve Sebepleri Nelerdir?

Meslek Hastalığı Nedir?

Meslek hastalığı, bir kişinin yaptığı işten kaynaklanan ve işin doğası gereği uzun süreli maruziyet sonucu ortaya çıkan sağlık sorunlarıdır. Bu hastalıklar, kişinin çalışma koşullarında karşılaştığı zararlı etkenlerin (fiziksel, kimyasal, biyolojik ya da ergonomik) doğrudan etkisiyle gelişir. Meslek hastalıkları, belirli bir iş koluna özgü olabilir ve genellikle işçinin maruz kaldığı risk faktörlerine bağlı olarak ortaya çıkar.

Örneğin, maden işçileri arasında sık görülen silikozis (tozlu ortamlarda çalışmaktan kaynaklanan bir akciğer hastalığı) ya da fabrikalarda kimyasal maddelere maruz kalan işçilerde ortaya çıkan zehirlenmeler, yaygın meslek hastalıkları arasında sayılabilir. Ayrıca, tekrarlayan hareketler ya da kötü ergonomik koşullarda çalışan işçilerde görülen kas-iskelet sistemi bozuklukları da meslek hastalıkları kapsamında değerlendirilir.

Meslek hastalıklarının önlenmesi için iş yerlerinde uygun güvenlik önlemleri alınmalı, riskli durumlarda koruyucu ekipman kullanılmalı ve çalışanların düzenli sağlık kontrollerinden geçmesi sağlanmalıdır.

Meslek Hastalığının Sebepleri

Meslek hastalıklarının sebepleri, iş ortamındaki fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ergonomik risk faktörlerinden kaynaklanabilir. 

Başlıca sebepler şunlardır:

• Fiziksel Etkenler: Gürültü, titreşim, aşırı sıcaklık veya soğuk, radyasyon ve yetersiz aydınlatma gibi faktörler uzun vadede işçilerin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Örneğin, sürekli yüksek sese maruz kalmak işitme kaybına neden olabilir.

• Kimyasal Etkenler: Zararlı kimyasallarla (asitler, solventler, ağır metaller) uzun süre temas, soluma ya da cilt yoluyla vücuda girebilir ve toksik etkiler oluşturabilir. Kimyasal yanıklar, solunum yolu hastalıkları ve cilt rahatsızlıkları bu tür hastalıklara örnektir.

• Biyolojik Etkenler: Bakteriler, virüsler, mantarlar gibi patojenlere maruz kalmak, özellikle sağlık sektörü ve laboratuvar çalışanlarında bulaşıcı hastalıklara yol açabilir

• Ergonomik Etkenler: Uygun olmayan çalışma pozisyonları, tekrarlayan hareketler, ağır yük taşıma gibi etkenler kas-iskelet sistemi hastalıklarına neden olabilir. Uzun süreli oturarak çalışma, bel ve sırt problemlerini artırabilir.

• Psikososyal Etkenler: Stres, aşırı iş yükü, mobbing gibi psikososyal faktörler, anksiyete, depresyon ve tükenmişlik sendromuna yol açabilir.

Meslek hastalıkları, bu etkenlere sürekli maruz kalma sonucunda ortaya çıkabilir ve önlenmesi için iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine dikkat edilmesi gerekir.