Elektrik enerjisi, elektronların hareket etmesiyle meydana gelen bir enerji çeşididir. Elektrik enerjisi birçok farklı kaynaktan üretilmektedir.
Elektrik Nasıl Üretilir ?
Elektrik, teknik anlatımla, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik jeneratörü ise elektrik akımı üreten bir makinadır. Elektriğe ihtiyaç duyduğumuz tüm alanlarda, büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santrallarına ihtiyaç duyarız.
Elektrik Enerjisi Üretiminde Kullanılan Kaynaklar ?
1-Hidrolik Kaynaklar
Hidroelektrik santraller suyun barajlarda toplanarak yüksek bir noktadan hızla v aşağıdaki tribünlere gönderilerek tribünlere bağlı alternatörlerin çevrilmesi sonucu elektrik enerjisi üretimi prensibi ile elektrik üretirler.
 |
| -hidrolik kaynaklar- |
2-Termik Kaynaklar
Termik kelimesi ısı ya da ısı ile ilgili (ısıl-ısısal) anlamında kullanılmaktadır. Bu
nedenle termik santral ifadesi öncelikle, ısı prensibi ile işleyen santral anlamını
çağrıştırmalıdır.
Termik santrallerin ilk kurulum masrafları, en çok kullanılan hidrolik santrallere göre
daha azdır, ancak yakıt masrafları nedeniyle zaman ilerledikçe pahalı olmaya başlarlar.
Ayrıca kullanılan yakıtlar nedeniyle çevreye zarar verirler. Alınan önlemler sonucu bu
zararlar nispeten asgari seviyede tutulabilir.
Yakıta endeksli santral olmaları nedeniyle üretilecek enerji miktarının kontrol
edilebilir olması, bu santrallerin en önemli avantajıdır. Buna karşın uzun vadede
kullandıkları yakıtların tükenme riski söz konusudur. Ayrıca devreye sokulmaları zaman alır
ve masraflıdır
Çalışma prensibi fosil yakıtlar kullanılarak sıcak sudan elde edilen basınç ile buhar türbününün dönmesiyle oluşan akımdır. Bu fosil yakıtlar;
Kömür>Petrol>Motorin>Doğal gaz>Tahta>Talaş>Çöpten üretilmiş metan gazları dır.
 |
| -Termik Kaynaklar- |
3-Nükleer Kaynaklar
Nükleer kaynaklar, uranyum, plütonyum gibi elementlerin tepkimeye sokularak ısı
üretilmesi prensibine göre çalışırlar. Elde edilen ısı, termik santrallerdeki gibi suyun
ısıtılması ve yüksek basınçlı buhar elde edilmesinde kullanılır. Elde edilen bu buhar, buhar
türbinin dolayısıyla da alternatörün döndürülmesinde kullanılır. Alternatör mili dönünce de
elektrik enerjisi elde edilir.
Nükleer santrallerin olumsuz özelliklerine rağmen yapılmak istenmesinin en önemli
nedeni, ilerleyen zamanlarda bazı yakıtların tükenme riskidir. Bu nedenle nükleer santraller
daha çok geleceğe dönük bir yatırım olarak değerlendirilebilir.
 |
| -Nükleer Kaynaklar- |
4-Güneş Enerjisi
Güneş enerjisi en temiz ve tükenmez bir kaynak olan güneşten elde edilen enerji türüdür. Güneş enerjisi ile elektrik iki yöntemle üretilir. Yöntemlerden birisi güneş ışığın bir noktada toplanması ile ısıtılan sudan çıkan basınçlı su buharı ile elektrik üretimi, bir diğer yöntem de fotovoltaik güneş pilleri ile güneş ışığından doğrudan elektrik üretimi yöntemleridir. Güneş pillerinin üretim maliyetlerinin giderek azalması güneş enerjisi kullanımında belirgin bir artış meydana getirmektedir.
Şehir ve köylerdeki evlerin çatılarında sıkça rastladığımız güneş panelleri ile su ısıtılabilir, evin sıcak su ihtiyacı karşılanabilir ya da sıcak su, evin ısıtma tesisatına verilerek ısınma ihtiyacının karşılanmasında kullanılabilir.
 |
| -güneş enerjisi- |
5-Rüzgar Enerjisi
Rüzgar enerjisinin kaynağı aslında güneş enerjisidir. Güneş enerjisi karaları ve denizleri aynı oranda ısıtmadığından oluşan basınç farkı rüzgarı meydana getirir. Rüzgarın etkisinin fazla hissedildiği bölgelere kurulan rüzgar tribünleri rüzgarın var olan kinetik enerjisini önce mekanik enerjiye, daha sonra elektrik enerjisine dönüştürür. Rüzgârdan elde edilen enerji rüzgarın o anki hızına ve esme süresine bağlıdır.
Rüzgâr enerjisi günümüzde Dünya’nın elektrik ihtiyacının %2’sini karşılamaktadır. Rüzgâr tribünü teknolojilerinin diğer elektrik üretimi teknikleriyle kıyasla çevreye zararlı etkisi çok azdır.
 |
| -rüzgar enerjisi- |
6-Jeotermal Enerji
Jeotermal, yer ısısı anlamına gelmektedir. Doğa olayları ve özellikle yağışlar sonucu oluşan sular yer kabuğu çatlaklarından magma tabakasına ulaşır. Magma tabakasındaki bu ısınan sular sıcak su ve buhar olarak yeryüzüne ulaşır. Yeryüzüne ulaşan bu su ve buhar tribünler sayesinde birçok enerji türüne dönüştürülebilir. Genel olarak baktığımızda yer kabuğunda depolanmakta olan ısıl enerji, jeotermal enerjiyi oluşturmaktadır.Yeryüzüne çıkarılan bu enerji kurulan elektrik santralleriyle elektrik enerjisine dönüştürülür. Ayrıca ev ve iş yerlerinde kullanılan merkezi ısıtma ve soğutma sistemlerinde, hastaların tercih ettiği birçok fizik tedavi merkezinde ve turistik merkezlerde de kullanılabilirler.
 |
| -Jeotermal Enerji- |
Ülkemizdeki Elektrik Üretiminin Kaynak Dağılımı
2018 yılında elektrik üretimimizin;%37,3'ü kömürden, %29,8'i doğal gazdan, %19,8'i hidrolik enerjiden, %6,6'sı rüzgârdan, %2,6’sı güneşten, %2,5'i jeotermal enerjiden, ve %1,4’ü diğer kaynaklardan elde edilmiştir.
Kaynaklar:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder