4017 Entegresiyle Yapılan Yürüyen Işık Devresi

Yürüyen ışık devreleri , entegrelerin çıkışlarına bağlanan ledlerin belli aralıklarla sırasıyla ışık vermesi prensibine dayanılarak oluşturulan devrelerdir. Bu devreler mikrodenetleyici entegreleriyle ya da bu sabit çalışma prensibi olan 4017 benzeri entegrelerle yapılabilir.

Aşağıdaki devre 4017 entegresiyle yapılan yürüyen ışık devresidir. Bu devrede ek olarak 4017 entegresine clock sinyali gönderen bir multivibratör devresi bulunmaktadır.  Şekil 1'de yürüyen ışık devresinin devre şeması yer almaktadır.

şekil 1

Devrede Kullanılan Malzemeler:

• 2x1 kohm
• 2x100 kohm
• 10x220 ohm
• 2x4.7 uF(mikroFarat)
• 2xBC237 NPN Transistör
• 1 adet 4017 entegresi
• 10xLed diyot

Devrenin Çalışma Prensibi:

Devre iki kısımdan oluşmaktadır. 

• 1. kısım saat sinyali üreten multivibratör devresi
• 2. kısım ise  ledlerin belli bir sırada yanmasını sağlayan 4017 entegre devresi

4017 entegresi clock bacağına gelen tetikleme sinyaliyle çıkışındaki yükleri belirli aralıklarla sırasıyla aktif yapan bir entegredir. Bu entegrenin tetikleme sinyali çeşitli devrelerle gerçekleştirilebilir. Bu devrede bu işlem multivibratör devresiyle sağlanmıştır. Tetikleme sinyali 555 entegresiyle yapılan devreden de elde etmek mümkündür. 

Devreye bakacak olursak 4017 entegresine gelen her tetikleme sinyaliyle 4017 çıkışlarından ilk önce Q0 çıkışı aktif olur ve bu çıkışa bağlı led yanar. Daha sonra diğer çıkışlar da sırasıyla aktif olur ve o çıkışa ait olan led ışık verir. Aynı anda sadece bir çıkış aktif olur ve o çıkışa ait led ışık verir  ve bu periyodik bir biçimde devam eder.  

Devredeki ledlerin ışık verme süresi tetikleme sinyalinin peryoduna yani sinyalin yüksekte ve düşükte kalma süreleriyle ilgilidir. Şekil 2'de  multivibratör devresinden elde edilen çıkış sinyalleri görülmektedir. Bu sinyaller kare dalga sinyallerdir. Yani tetikleme sinyalleridir. Bu sinyallere saat sinyali ya da tetikleme sinyalleri adı da verilebilir. Multivibratör devresinde iki adet tetikleme sinyali 1.çıkış ve 2. çıkışlardan elde edilir. İstediğimiz çıkıştan tetikleme sinyalini almamız mümkündür.  

şekil 2

4017 Entegresi

Aşağıdaki şekilde(şekil 3) 4017 entegresinin bacak isimleri yer almaktadır.  

                                                                                                                                                        

şekil 3

4017 entegresi 16 bacaklı bir entegredir.  4017 entegresinde bulunan pinlerden enable, reset, carry out pinleri devre kullanılırken şaseye bağlanır. Entegrenin şase ve pover  uçlarına gerekli enerji verilip devredeki clock pini gerekli tetikleme sinyalini aldıktan sonra entegre çıkışlarını belirli aralıklarla aktif yapar. 

Bu entegre sayıcı uygulamalarında, yürüyen ışık devrelerinde, kayan yazı uygulamaları gibi pek çok devrede kullanılabilir. 

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/

Aşağıdaki videoda 4017 entegresi kullanılarak yapılan yürüyek ışık devresi simülasyonu yer almaktadır. Simülasyon Proteus İsis programında yapılmıştır.