16 Mart 2019 Cumartesi

PTC li Isıya Duyarlı Devre

Giriş: Bu devrenin amacı PTC li ısıya duyarlı devrenin çalışma mantığını anlamak ve devreyi kurabilme becerisi kazanmaktır. Bu devreyle PTC (pozitif ısı katsayılı direnç) elemanının çalışma mantığının iyi bir şekilde kavranılması amaçlanmıştır.

Devre Şeması: 

PTCdevreElamanı
-şekil 1-

Devrenin  Çalışması: 

Devreye enerji verildiğinde ilk anda PTC nin direnci R1 elemanının direncinden küçüktür. Dolayısıyla Q1 transistörüne PTC üzerinden negatif polarma gelecektir. Q1 transistörünün beyzi eksi polarma aldığından dolayı transistör kesimdedir. Böylece transistörün kollektör-emiter uçları arasından bir akım akmaz ve led diyot ışık vermez.

PTC ısıtıldığında PTC nin direnci artmaya başlar. PTC elemanının direnci R1 direncini geçtiği anda Q1 transistörünün beyzine R1 direnci üzerinden pozitif polarma gelir. Dolayısıyla transistör iletime geçer . Çünkü transistörün emiter-beyz uçları arasındaki gerilim 0.7 volta ulaşır. Transistör iletime geçtiği için transistörün kollektör-emiter uçları arasından akım akmaya başlar ve led diyodun katoduna negatif polarma gelir ve diyot iletime geçer. Böylece led diyot ışık vermeye başlar.


Devrede Kullanılan Malzemeler:

  • 1 adet 4.7 Kohm direnç
  • 1 adet  100 ohm direnç
  • 1 adet  BC237 NPN transistör
  • 6 voltluk gerilim kaynağı
  • 1 adet led diyot
  • Bread board
  • Bakır kablo 
  • Yan keski, karga burnu vb.
  • Ölçü aleti
İşlem Basamakları:
  1. Devreyi kurmadan önce devre elemanlarının sağlamlık kontrollerini yapınız.
  2. Bread board üzerine devreyi kurunuz
  3. Devrenin doğruluğunu kontrol ediniz.
  4. Devreye enerji veriniz. 
  5. Ortam sıcaklığında led diyodun ışık verip vermediğiniz kontrol ediniz ve bu durumda ölçümleri yapınız
  6. PTC yi yavaş yavaş ısıtınız ve PTC yeterince ısındıktan sonra ledin ışık verip vermediğini gözlemleyiniz ve led ışık verdikten sonra gerekli ölçümleri yapıp tabloya kaydediniz. 
  7. Devrenin çalıştığını gözlemledikten ve ölçümleri yaptıktan sonra enerjiyi kesiniz. 
Devrede Kullanılan Elemanlar:

1-BC237 NPN Tipi Transistör:

BC237, NPN tipi bir transistör çeşididir. Emiter, beyz ve kollektör uçları bulunmaktadır. Bu transistörde bacak isimleri sırasıyla kollektör , beyz ve emiterdir. 

BC237 transistöründe, yazı bize bakacak şekilde ,  1 numaralı bacak kollektör, 2 numaralı bacak beyz ve 3 numaralı bacak emiterdir.

NPN transistör
-şekil 2-



2-PTC (Pozitif  Isı Katsayılı Direnç)

PTC,  pozitif ısı katsayılı dirençtir. Üzerine düşen ısı arttıkça PTC nin direnci azalır.  Aşağıdaki şekilde  PTC elemanın dış görünüşü, ısı grafiği ve sembolü görülmektedir.

ptc sembolü
-şekil 3-


3-Dirençler

Direnç , akıma zorluk gösteren devre elemanıdır. Birimi ohm dur ve R harfiyle gösterilir. Dirençler hemen hemen bütün elektronik devrelerde kullanılırlar.

direnç yapısı
-şekil 4-

4-Led Diyot

Led diyotlar ışık yayan diyotlardır.  Led diyotların iletime geçebilmesi için üzerindeki gerilim eşik gerilimini geçmelidir.  Ledin çalışması için gerekli olan eşik gerilimi yaklaşık olarak 2 volt civarındadır.


LedDiyot
-şekil 5-



Ölçüm Aşaması:

1 numaralı ölçümde PTC ısıtılmadığında bulduğunuz akım ve gerilim değerlerini tabloya yazınız.

ptc circuit
-ölçüm 1-

2 numaralı ölçümde PTC ısıtıldığında ve led diyot ışık verdiğinde bulduğunuz akım ve gerilim değerlerini tabloya yazınız.

ptc devresi
-ölçüm 2-










Hiç yorum yok:

Yorum Gönder