İçerisinden geçen akıma bağlı olarak etrafında manyetik alan oluşan devre elemanıdır. Bobinler, bir nüve üzerine sarılmış bir iletkenden (genellikle yalıtılmış bakır tel) oluşur.
 |
| -bobinler- |
Bobinin birimi Henry'dir. Bobinler L harfi ile gösterilirler.
 |
| -bobin çeşitleri- |
Bobinler Ne İşe Yarar?
Bir bobinin en büyük özelliği, manyetik alan yardımı ile elektrik enerjisini kısa bir süreliğine depolayabilir. Bu yapısı sayesinde elektronik uygulamalarda çok sık kullanılırlar. Oluşan bu manyetik etki sayesi ile üzerinde bir faz farkı oluşur.
Ayrıca bobinler devrede AC veya DC kaynaklı devrelerde de kullanılabilirler. Eğer DC gerilim uygulanır ise bobin bir manyetik alan oluşturur ve bu manyetik alanın etkisi ile bobin direnç gibi davranır. Bu direnç değeri bobin telinin iç direncine eşittir.
Günümüzde kullanılan ölçü aletleriyle bobinin değerini ölçmek zordur. Bu nedenle burada sadece bobinin kısaca arızalı olup olmadığı test edilecektir.
Bobinlerin direnci (bakır telden yapıldıklarından) genellikle 100 ohm ‘dan küçüktür.
Bobinin uçlarının birbirinden farkı yoktur. Multimetre kısa devre kademesine alınır ve problar bobin uçlarına bağlanır . Sonsuzdan farklı bir değer ölçülüyorsa (çoğu kez 100 ohm ‘dan küçük) bobin sağlamdır. Sağlamlık konusunda ayrıca gözle de tetkik yapılmalıdır. Örneğin göz ile görülür yanma ibaresi görülürse bobin beklenilen görevi yapamayabilir.
 |
| -bobinlerde sağlamlık kontrolü- |
Bobinlerde Zıt Elektromotor Kuvveti (EMK)
Bobine AC akım uygulandığında bobin etrafında oluşan farklı yönlerdeki manyetik alanların bobin üzerinde iki etkisi olur.
İlk etki, uygulanan AC akımın değerinin sıfırdan maksimum değere doğru artışı sırasında bobinin manyetik alanının kendisini oluşturan kuvvete karşı koyup bu akımı azaltmaya çalışmasıdır. İkinci etki ise AC akım değeri maksimum değerden sıfıra doğru azalırken, bu kez bobinin manyetik alanının kendisi üzerinde gerilim oluşturarak (indükleyerek) akımın azalışını yavaşlatmaya çalışmasıdır.
Bu ikinci etki sırasında bobinin manyetik alanının kendisi üzerinde oluşturduğu gerilime zıt EMK adı verilir. Bobinler zıt EMK ile akımın geçişini geciktirir ve AC özellikli akımların 90 derece geri kalmasına neden olurlar.
DC Akımda Bobinler
Bir bobine DC akım uygulandığında indüktif bir akım oluşmaz, sadece sabit bir manyetik alan oluşur ve bu alana yaklaştırılan demir, nikel, kobalt gibi maddeler bobin tarafından çekilir. İçinde nüve bulunmayan bobinlerin çekim gücü az olur.
AC Akımda Bobinler
DC akımın aksine bobine AC akım uygulandığında, sarım etrafında oluşan farklı manyetik alanlardan dolayı akım dolanımına engel olan bir etki ortaya çıkar. Bobinin indüktansına bağlı olarak değişen karşı koyma şiddetine indüktif reaktans denir.
İndüktif reaktans formülü şudur:
 |
| -indüktif reaktans- |
Bobinlerde Faz Açısı
AC akımda bobin üzerindeki gerilim, bobin akımından 90 derece ileri fazlıdır.
 |
| -bobinlerde faz ilişkisi- |
Bobinlerde Akım-Gerilim İlişkisi
Endüktörün üzerinden akım geçtiği düşünülürse, akımın zamana bağlı değişimine göre üzerinde bir gerilim oluşur.
 |
| -bobinlerde akım-gerilim ilişkisi- |
Eğer bobinin iki ucu arasında bir gerilim var ise, üzerinden geçen akım zamanla değişiyor demektir. DC akım geçtiğinde ise V=0’dır. Yani bobin DC’de kısa devredir.
 |
| -bobinlerde akım- |
Bobinlerde Seri Bağlantı
 |
| -bobinlerde seri bağlantı- |
Bobinlerde Paralel Bağlantı
 |
| -bobinlerde paralel bağlantı- |
Kaynak:http://www.robotiksistem.com/bobin_nedir_bobin_cesitleri.html
http://www.diyot.com/bobin-testi.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder