Lojik Kapılar (Logic Gates)

Lojik kapılar, sayısal devrelerin tasarımında kullanılan temel devre elemanlarıdır.  Lojik kapılarda bir çıkış vardır. Giriş sayısı ise birden fazla olabilir. Çıkış değeri giriş değerlerine bağlı olarak lojik 1 ya da lojik 0 olabilir. Lojik kapılarda giriş ve çıkış değerlerini gösteren tablolara ise doğruluk tabloları denir.

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne yandaki linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/

Dijital elektronikte kullanılan temel lojik kapılar şunlardır;

• Tampon Kapısı  (Buffer Gate)
• Değil  Kapısı     (Not Gate)
• Ve    Kapısı        (And Gate)
• Ve Değil Kapısı (Nand Gate)
• Veya Kapısı       (Or Gate)
• Veya Değil Kapısı  (Nor Gate)
• Özel Veya Kapısı  (Exor Gate)
• Özel Veya Değil Kapısı (Exnor Gate)

Şimdi yukarıda sıralanan lojik kapıların sembollerini, doğruluk tablolarını ve elektriksel eşdeğer devrelerini inceleyelim.

1)Tampon Kapısı (Buffer Gate)

Tampon kapısı bir giriş ve bir çıkıştan oluşmaktadır. Tampon kapısında giriş değeri ne ise çıkış değeri de aynı değer olur. Yani giriş 1 ise çıkış da 1 dir. Giriş 0 ise çıkış değeri de 0 olmaktadır.

şekil 1

2)Değil Kapısı (Not Gate)

Değil kapısında bir giriş ve bir çıkış bulunmaktadır. Bu kapının çıkış değeri , giriş değerinin tam tersi olur.

şekil 2

3)Ve Kapısı (And Gate)

Ve kapısı çarpma kapısıdır. Girişine gelen bilgileri çarparak çıkışa aktarır.

Şekil 1'de ve kapısına ait devre sembolü, elektrik eşdeğer devresi ve doğruluk tablosu görülmektedir. Doğruluk tablosuna bakıldığında A ve B girişlerinden herhangi biri sıfır olduğunda çıkış değeri 0 olur. Her iki giriş 1 olduğunda ise çıkış 1 olur. 

şekil 3

4)Ve Değil Kapısı (Nand Gate) 

Ve değil kapısı ve kapısının tam tersidir. Girişlerden herhangi birisi 0 olduğunda çıkış 1 olur. Diğer durumlarda ise çıkış 0 olur. 

şekil 4

5)Veya Kapısı (Or Gate)

Veya kapısı toplama mantığıyla çalışan bir kapıdır. Girişlerden herhangi biri 1 olduğunda çıkış 1 olur. Her iki giriş 0 olduğunda ise çıkış 0 olur. 

şekil 5

6)Veya Değil Kapısı (Nor Gate)

Veya değil kapısı veya kapısının tam tersi mantığıyla çalışır . Girişlerden herhangi biri 1 olursa çıkış 0 olur. Diğer durumlarda ise çıkış  0 olur. 

şekil 6

7)Özel Veya Kapısı (Ex-Or Gate)

Özel veya kapısında girişler aynı olduğunda çıkış 0'dır. Giriş değerleri farklı olduğunda ise çıkış 1 olur. 

şekil 7

8)Özel Veya Değil Kapısı (Ex-Nor Gate)

Özel veya değil kapısı, özel veya kapısının tam tersi mantıkla çalışır. Yani giriş değerleri farklı olduğunda çıkış değeri 0 olur. Giriş değerleri aynı olduğunda ise çıkış değeri 1 olur. 

şekil 8

Aşağıdaki video da sayısal elektronikte kullanılan lojik kapılar ile ilgili genel bilgiler yer almaktadır. 

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne yandaki linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/