Sayı Sistemleri Dönüşümleri Örnek Alıştırmalar

Dijital elektronikte kullanılan temel sayı sistemleri şunlardır:

• Binary (İkilik)  Sayı Sistemi
• Decimal (Onluk)  Sayı Sistemi
• Oktal (Sekizlik)  Sayı Sistemi
• Hexedecimal (Onaltılık)  Sayı Sistemi

Sayı sistemleri dönüşümlerini kavramak için pek çok örnek çözülmesi gerekmektedir. Aşağıdaki videoda sayı sistemleri dönüşümleri ile ilgili örnek alıştırmalar yer almaktadır.

Devamını oku

CCS C ile Led Yakıp Söndürme

CCS C  Programlama kullanarak istenilen uygulamaların yapılması için bazı temel bilgilerin kavranılması gerekmektedir. Bunlar değişkenler, döngüler, operatörler gibi programlamada kullanılacak temel bilgilerdir.

CCS C derleyicilerini kullanarak elektronik bir uygulama yapabilmemiz için yazılım bilgisinin yanı sıra belirli düzeyde elektronik bilgimizin olması gerekmektedir.

Şimdi Pic 16F877A entegresini kullanarak belirli aralıklarla bir ledi yakıp söndürelim.

Devreyi proteusta kurup çalıştımak için aşağıdaki adımlar izlenir;

1)Öncelikle devreyi proteus programında kuralım.

-şekil 1-

Yukarıdaki devreye bakacak olursak bir ledi belirli aralıklarla yakıp söndürmek için gerekli olan elektronik devreyi kurulumu tamamlamış olduk. 

Devrede kullanılan malzemeler şunlardır;

• 4 MH Crystal Osilatör:
• 2 adet 22 pF kondansatör
• 1 adet 16f877A entegresi
• 1 adet led diyot
• 2 adet 330 ohm direnç 
• 1 adet 1k
• 1 adet buton

2)Devreyi kurduktan sonra CCS C derleyicisinde gerekli kodlar yazılır.

1 ledi yakıp söndürmek için gerekli olan CCS C kodları şunlardır;

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

#include <16f877.h>// derleyici kütüphanesinden denetleyicimizin özelliklerini getiriyoruz.

#fuses XT, NOWDT, NOPROTECT, NOBROWNOUT, NOLVP, NOPUT, NOWRT, NODEBUG, 

NOCPD// Seçtiğimiz denetleyicinin bazı kullanmadığımız pin özelliklerini ayarlıyoruz.

#use delay(clock=4M) // osilatör hızı 4 Mhz olarak ayarlıyoruz

void Main() // Ana program başlangıcı

set_tris_b(0x01); // B portunun 0. pinini giriş, diğerlerini çıkış yapıyoruz

while()   //sonsuz döngü başlatılır

{

output_b(1); //B portunun 1. biti 1 yapılır. 

delay_ms(500);      //yarım saniye gecikme verilir. 

 output_b(0); //B portunun 1. biti 0 yapılır.

delay_ms(500);

}

}   //ana program sonrlandırılır. 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıdaki CCS kodlarında kod açıklamaları yanlarında verilmiştir. 

Programda // karakteri açıklama satırının başlangıcını gösterir.  Bu karakterden sonra yazılan satırları derleyici dikkate almaz ve bu satırları denetleyici işlemez. Yani bu satırlar kullanıcıya bilgi vermek içindir. 

3)Derleyicide yazılan kodlar derlenir ve derleme başarılı olursa yazılan kodun hex uzantılı dosyası mikrodenetleyici entegresine yüklenir ve devre çalıştırılır. 

Aşağıdaki videoda mikrodenetleyici entegresiyle bir ledin belirli aralıklarla yanıp söndürülmesinin nasıl yapılacağı anlatılacaktır. 

                                                                                                                                                                                     

Devamını oku

İkilik Sayılarda Toplama, Çıkarma İşlemleri

Binary Sayılarda Toplama İşlemi

Binary sayılarda toplama işlemi yapılırken normal toplama kuralına benzer bir yol izlenir.  İkilik sistemde toplama işlemi yapılırken şu kuralın bilinmesi gerekir:

                                           

-şekil 1-

Aşağıdaki şekilde bir toplama örneği  verilmiştir.

-şekil 2-

Şekil 2 ye bakacak olursak;

• 1. basamakta 1+1 sonucunda toplam  sıfırdır ve elde 1 sayısı ikinci basamağa kaymıştır. 
• 2. basamakta 1+1+0 sonucunda toplam sıfırdır ve elde 1 sayısı 3. basamağa kaydırılır.
• 3. basamakta 1+0+0 sonucunda toplam birdir ve elde sayısı olmadığı için işlem bitirilir 
• Sonuç olarak 100 sayısı elde edilir. 

Binary Sayılarda Çıkarma İşlemi

Binary sayılarda çıkarma işlemi yapılırken aşağıdaki kuralın bilinmesi gerekir.

-şekil 3-

Binary sayılarda çıkarma işlemi yapılırken tümleme yöntemi kullanılır. Aşağıdaki çıkarma işlemini tümleme yöntemiyle yapalım.

Yukarıdaki soruyu çözerken aşağıdaki adımlar uygulanır:

adım 1:çıkan sayının 1'e tümleyeni alınır.

adım 2:birinci sayı ile tümlemesi alınan sayı toplanır.

adım 3:toplama sonucunda elde oluşmuşsa sonuç pozitiftir ve gerçek sonuç eldenin, toplam sonucun en sağdaki basamağa eklenmesiyle bulunur.

İşlem sonucunda sonucun 00110 olduğu görülür.

Binary sayılarda toplama ve çıkarma yaparken çok basit bir yol vardır. Örneğin binary sayılarda toplama yaparken toplama işlemine alınan sayılar decimal sayılara çevrilir ve decimal sonuç bulunur. Toplama işlemi sonucunda elde edilen decimal sayı binary sayıya çevrilir. Çıkarma işlemi için de aynı yol izlenir.

-şekil 4-

Şekil 4'deki örnekte;

• 101 sayısının decimal karşılığı 5 sayısıdır.
• 010 sayısının decimal karşılığı 2 sayısıdır. 
• Toplama sonucunda elde edilen 111 sayısının decimal karşılığı 5+2=7 sayısı olarak bulunur
• 7 sayısı binary sayıya dönüştürüldüğünde sonucun 111 olduğu görülür. 

Temel Elektronik Eğitim Seti'ne yandaki linkten ulaşabilirsiniz >>>https://www.udemy.com/course/temel-elektronik-egitimi/

Aşağıdaki videoda binary sayılarda toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri anlatılıp örnek sorular çözülmüştür.

                                            

Devamını oku

Paralel Bağlı Devrelerde Lamba Parlaklığı

Paralel bağlı devrelerde seri devrelerde olduğu gibi lambaların parlaklıkları, lambaların güçleriyle doğru orantılıdır. Güç formülünü hatırlayacak olursak;

• P=IxV
• P=I*I*R     formülleriyle güç hesaplaması yapılır. 

-şekil 1-

Şekil 1'deki elektrik devresine  bakacak olursak  L1, L2 ve L3 isminde üç adet lamba seri olarak bağlanmıştır. 

• Lambaların iç dirençleri sırasıyla r1, r2 ve r3 dür.
• Lambalar üzerinden sırasıyla I1,I2 ve I3 akımları geçer. 
• Devre paralel bir lamba devresi olduğundan lambalar üzerindeki gerilimler kaynak gerilimine eşittir. 

Tüm bunlardan yola çıkarak lambaların parlaklıkları , lambalar üzerinden geçen akımlarla doğru orantılıdır. Yani, hangi lamba üzerinden diğerine göre fazla akım geçerse o lamba daha parlak yanar. 

Aşağıdaki videoda, lamba paralel devrelerde lamba parlaklıklarının nasıl değiştiği anlatılmaktadır ve bununla ilgili örnek sorular yer almaktadır. 

Devamını oku

Seri Bağlı Devrelerde Lamba Parlaklığı

Seri bağlı devrelerde lamba parlaklıkları devredeki lambaların güçlerine bağlıdır. Yani herhangi bir lambanın parlaklığı o lambanın gücüyle doğru orantılıdır.

Güç formülü  P=IxV'dir. Yani lambaın gücü lamba üzerinden geçen akım ve lamba üzerinde oluşan potansiyel farkın çarpımına eşittir.   

-şekil 1-

Şekil 1'de üç adet lamba birbirine seri olarak bağlanmıştır. Lambaların iç dirençleri sırasıyla;

• r1
• r2
• r3' dür. 

Lambalar seri bağlı olduğu için üzerlerinden geçen akımlar birbirine eşittir. Yani I akımı bütün lambalar üzerinden eşit bir şekilde geçer.  

Lambalar üzerine düşen gerilimlere V1,V2, V3 dersek;

• V1=Ixr1
• V2=Ixr2
• V3=Ixr3 olur. 

Dolayısıyla lambaların parlaklıkları sırasıyla;

• P1=IxV1
• P2=IXV2
• P3=IXV3  olur. 

Sonuç olarak seri bağlı lambalarda lambaların iç dirençleri birbirine eşitse lamba parlaklıkları aynı olur. Fakat lambaların iç dirençleri farklıysa iç direnci büyük olan lambanın parlaklığı daha fazladır. Çünkü iç direnci büyük olan lambanın gerilimi daha fazladır. Dolayısıyla gücü de fazla olur. Böylece daha parlak yanar.

Aşağıdaki videoda seri bağlı devrede lamba parlaklığı anlatılmaktadır ve  örnek sorular yer almaktadır.  

Devamını oku

Ares Otomatik Çizim (Autorouter)

"Areste otomatik çizim nasıl yapılır?" sorusu areste baskı devre çizimi yapanlar için çok önemli bir konudur. Ares çizim alanındaki elemanlar arasında çizim yolu elle ya da otomatik olarak yapılır. Elle çizim oldukça zahmetli bir durumdur. Dolayısıyla otomatik çizim daha çok tercih edilmektedir.

Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi autorouter ile çizim yapmak için tools menüsünde yer alan autorouter seçeneğine tıklanır.

-şekil 1-

Aşağıdaki video da areste otomatik olarak baskı devre çiziminin nasıl yapıldığı  anlatılmaktadır.

Devamını oku

Ares Otomatik Yerleştirme (Autoplacer)

"Ares baskı devre çizim programında comonents bölümündeki elemanları sahneye nasıl ekleriz?"

Yukarıdaki sorunun iki cevabı vardır. Bunlar;

• Birincisi teker teker sürükle bırak yöntemiyle ekleriz
• İkincisi otomatik olarak yerleştiririz. 

Tabi ki hemen hemen hepimiz ikinci seçeneği seçeriz. Yani aresteki elemanları, otomatik olarak sahneye yerleştirmek daha mantıklı bir seçenektir. Bunun için tools kısmında yer alan "Autoplacer" seçeneğine tıklamamız yeterli olacaktır.

Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi ares baskı devre çizim programında devre elemanlarını sahneye toplu bir şekilde yerleştirmek için tools menüsünde yer alan autoplacer seçeneğine tıklanır.

-şekil 1-

Aşağıdaki videoda aresteki elemanların sahneye otomatik olarak nasıl yerleştirileceği anlatılmaktadır. 

Devamını oku